Marcin Bartyński

radca prawny

Pomagam rodzicom w ich zmaganiach z Sanepidem i wojewodą. Piszę zarzuty i zażalenia. Sporządzam skargi do sądów administracyjnych...
[Więcej >>>]

Zgłoś sprawę

Jakoś bez echa przeszły dwa orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego, w których stwierdzono, że szczepienia wykonane przed październikiem 2023 r. są – kolokwialnie rzecz ujmując – „nielegalne”.

W orzeczeniach tych NSA, stwierdzając „nielegalność” szczepień, powołał się na słynny wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 9 maja 2023 r.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego ws. obowiązkowych szczepień ochronnych

O wyroku TK z dnia 9 maja 2023 r. opowiadałem w poprzednim artykule tutaj>>>

Przypomnę tylko: Trybunał orzekł, iż określenie wieku dziecka, w którym szczepienie staje się obowiązkowe, w komunikacie Głównego Inspektora Sanitarnego, narusza Konstytucję RP.

Zdaniem Trybunału wiek dziecka powinien określić w rozporządzeniu Minister Zdrowia.

Jednocześnie TK odroczył wejście w życie swojego orzeczenia o 6 miesięcy od publikacji, czyli do 12 listopada 2023 r.

A stan prawny, który został zakwestionowany przez TK, obowiązywał do 30 września 2023 r. Dzień później weszły w życie przepisy dostosowujące stan prawny do wyroku.

Czy wyrok z 9 maja 2023 r. namieszał w kwestii szczepień?

Artykuł zakończyłem konkluzją, że wyrok ten może sporo namieszać w toczących się postępowaniach egzekucyjnych. Czy rzeczywiście namieszał?

Nie bardzo.

Czy Sanepid stosuje wyrok TK ws. szczepień?

Nie spotkałem się dotąd z ani jedną sytuacją, w której Sanepid dobrowolnie zastosowałby wyrok TK.

We wszystkich postanowieniach Sanepid wskazywał na to, że sam Trybunał odroczył wejście w życie swojego wyroku. I że w związku z tym nadal można powoływać się na komunikat GIS i nie trzeba czekać na dostosowania prawa do Konstytucji.

Czy wojewódzkie sądy administracyjne stosują wyrok TK ws. szczepień?

Podobną argumentację stosują wojewódzkie sądy administracyjne i oddalają skargi. W tej kwestii w zasadzie ukształtowała się jednolita niekorzystna linia orzecznicza.

Wyłom od tej niekorzystnej linii stanowi jeden jedyny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu. Sąd ten uchylił tytuł wykonawczy ws. szczepień, ponieważ był wydany na podstawie niezgodnego z Konstytucją komunikatu GIS.

A co na to Naczelny Sąd Administracyjny?

W ciągu ostatniego roku pojawiły się dwa wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego kwestionujące wymagalność obowiązku szczepień. W wyrokach tych NSA powołał się na orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z 9 maja 2023 r.

Czy w kolejnych wyrokach NSA podtrzyma to stanowisko?

Zobaczymy, nic nie jest jednak przesądzone.

Czy wyrok TK ma znaczenie w kolejnych sprawach dotyczących szczepień?

Tak, o ile Sanepid wystawił tytuł wykonawczy przed 1 października 2023 r. Jeżeli jesteś w takiej sytuacji, to jest szansa, że nadal możesz powołać się na wyrok TK z 9 maja 2023 r. i na owe dwa wyroki NSA. Rozważmy następujące scenariusze:

  • Sanepid wystawił tytuł egzekucyjny pomiędzy 30 lipca 2020 r. a 30 września 2023 r. i w ogóle nie wniosłeś zarzutu w postępowaniu egzekucyjnym – w takiej sytuacji prawdopodobnie nadal możesz wnieść zarzut (zależy to etapu egzekucji),
  • we wszystkich pozostałych sprawach, jeżeli Sanepid wystawił tytuł wykonawczy przed 1 października 2023 r., a postępowanie egzekucyjne lub sądowo-administracyjne jest nadal w toku, to możesz się powołać na argumentację niezgodności z Konstytucją komunikatu GIS. I podeprzeć się wyrokiem TK i owymi dwoma wyrokami NSA.

A Ty – w jakiej jesteś sytuacji?

Jeżeli chcesz skorzystać z pomocy prawnej, zapraszam Cię do kontaktu:

tel.: 602-490-321 e-mail: marcin.bartynski@gmail.com

Powiedzmy sobie od razu jasno: wyrok TK z dnia 9 maja 2023 r. nie uchylił obowiązku szczepień. Nie potwierdził też ich legalności. Trybunał w ogóle nie wypowiedział się, czy szczepienia są zgodne z Konstytucją.

Trybunał orzekł jedynie, że kalendarz szczepień nie może mieć formy komunikatu Głównego Inspektora Sanitarnego, tylko powinien mieć formę rozporządzenia.

Jak było przed wyrokiem TK?

Otóż przed wyrokiem Trybunału liczbę dawek szczepionki oraz wiek, w którym dziecko musi te dawki przyjąć, określał komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego. Ze dwa lata temu pisałem na tym blogu, że taki sposób określenia obowiązku szczepień jest niezgodny z Konstytucją.

Konstytucja bowiem w art. 87 określa źródła prawa powszechnie obowiązującego, w tym:

  • ustawy,
  • rozporządzenia.

Tym samym komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego nie może być źródłem obowiązków nakładanych na obywateli (akt ten nie jest wymieniony w art. 87 Konstytucji).

Bliżej tę kwestię przedstawiłem we wpisie: Czy obowiązkowe szczepienia dzieci są legalne?

O czym jest wyrok?

W wyroku Trybunał potwierdził, że określenie wieku dziecka, w którym szczepienie staje się obowiązkowe, w komunikacie Głównego Inspektora Sanitarnego – narusza Konstytucję.

Trybunał wskazał, że wiek dziecka musi być określony w rozporządzeniu. To rozporządzenie jest wymienione w art. 87 Konstytucji jako źródło prawa, a nie komunikat GIS.

Jednocześnie Trybunał odroczył wejście w życie wyroku o 6 miesięcy. Przez ten czas Minister Zdrowia powinien wydać nowe rozporządzenie, które zastąpi ów komunikat GIS.

Najważniejsze – co wyrok TK zmieni w kwestii szczepień?

To prawda, że orzeczenie wejdzie w życie dopiero za 6 miesięcy. Jednakże najważniejsze jest to, że Trybunał potwierdził, iż komunikat GIS jest niezgodny z Konstytucją.

Oznacza to, że na wyrok TK można się powoływać w toku bieżących postępowań egzekucyjnych i sądowych, np. przy okazji wnoszenia:

  • zarzutu na tytuł wykonawczy,
  • zażalenia na stanowisko wierzyciela,
  • skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego,
  • czy skargi kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Potwierdził to np. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi:

,,Odroczenie przez Trybunał Konstytucyjny utraty mocy obowiązywania przepisów nie wpływa na ocenę, że organ orzekał na podstawie przepisu sprzecznego z normą konstytucyjną a tym samym orzeczenie to jest wadliwe. Nie można bowiem do stanów faktycznych zaistniałych przed datą wydania wyroku przez Trybunał Konstytucyjny stosować przepisów, których niezgodność z Konstytucją Trybunał ten przesądził”.

Wznowienie postępowania

KPA przewiduje też możliwość wznowienia postępowania w sprawie zakończonej ostateczną decyzją – jeżeli decyzja została wydana na podstawie uchylonego przez TK przepisu.

Ważne jest to, żeby skargę o wznowienie wnieść w terminie miesiąca od wejścia w życie wyroku.

W przypadku wznowienia postępowania organy będą musiały raz jeszcze rozstrzygnąć sprawę – tym razem z uwzględnieniem wyroku TK.

To, czy akurat w Twojej sprawie będzie można wnieść skargę o wznowienie, będzie zależeć od niuansów, np. na jakim etapie za te sześć miesięcy będzie postępowanie egzekucyjne. Istotne może okazać się także to, czy prawodawcy uda się w ciągu tych sześciu miesięcy poprawić przepisy.

Wyroku TK nie należy zatem bagatelizować

Orzeczenie może sporo namieszać w toczących się postępowaniach egzekucyjnych.

Jeżeli chcesz skorzystać z pomocy prawnej, zapraszam Cię do kontaktu:

tel.: 602-490-321 e-mail: marcin.bartynski@gmail.com

Zanim opowiem, czy szczepienia są legalne, chciałbym na chwilę myślą wrócić do czasów, kiedy byłem studentem prawa:)

Na pierwszym roku studiów był wykład z prawa konstytucyjnego. Pamiętam tę niewielką cieniutką książeczkę z orłem na biało-czerwonej okładce, dość sfatygowaną, którą przynosiłem na wykłady. Pamiętam też to opasłe kilkusetstronicowe tomiszcze (tym razem w niebiskiej okładce), z którego uczyłem się na egzamin.

I chyba do końca życia zapamiętam, że art. 87 Konstytucji wymienia tzw. „katalog źródeł prawa”. Uwaga, wymieniam z pamięci! 🙂 Otóż do źródeł prawa zaliczamy:

  • Konstytucję,
  • ratyfikowane umowy międzynarodowe,
  • ustawy,
  • rozporządzenia,
  • akty prawa miejscowego.

Co jeszcze zapamiętałem z prawa konstytucyjnego?

Zapamiętałem, że:

katalog źródeł prawa ma charakter zamknięty.

Postaram się wyjaśnić z prawniczego na polski, co to znaczy. Będzie to karkołomne zajęcie, ale spróbuję:)

Otóż oznacza to, że:

  • po pierwsze, przepisy, w których władza publiczna może nam coś nakazać lub nam czegoś zakazać, mogą być zawarte tylko w wyżej wymienionych aktach prawnych (czyli w Konstytucji, ustawach itd.),
  • po drugie, te akty prawne mogą być wydawane tylko przez organy wymienione w Konstytucji (np. tylko Sejm i Senat mogą uchwalać ustawy, generalnie tylko ministrowie i Prezydent mogą wydawać rozporządzenia).

A jak to wszystko ma się do zagadnienia, czy szczepienia są legalne?

Całkiem sporo, ponieważ:

  • po pierwsze, wszystkie nakazy i zakazy dotyczące szczepień mogą być uregulowane tylko w powyższych aktach (czyli w Konstytucji, ustawach, rozporządzeniach itd.),
  • po drugie, akty te mogą być wydawane tylko przez organy przewidziane w Konstytucji.

A czy tak jest w rzeczywistości? Czy sprawy związane ze szczepieniami są wystarczająco uregulowane w ustawach i rozporządzeniach?

Sprawdźmy.

Podstawowym aktem regulującym kwestię szczepień jest ustawa o zwalczaniu chorób zakaźnych. Art. 87 Konstytucji wymienia ustawę jako źródło prawa.

Drugim aktem prawnym jest rozporządzenie Ministra Zdrowia ws. obowiązkowych szczepień ochronnych. Art. 87 Konstytucji wskazuje także na rozporządzenie.

Jednakże innym aktem, na który powołują się Sanepidy w tytułach wykonawczych, jest tzw. Program Szczepień Ochronnych. Próżno szukać tego aktu w art. 87 Konstytucji.

Legalność szczepień rozbija się o Program Szczepień Ochronnych

Czym jest Program Szczepień Ochronnych (w skrócie PSO)?

Ustawa o zwalczaniu chorób zakaźnych upoważnia Głównego Inspektora Sanitarnego do:

ogłaszania raz w roku komunikatu o szczegółowych wskazaniach dotyczących stosowania szczepionek.

GIS umieszcza w PSO między innymi takie dane, jak:

  • po pierwsze, od którego miesiąca lub roku życia można szczepić daną szczepionką,
  • kolejno, kiedy można podawać dawki przypominające,
  • a także wiele innych danych.

Jest tam mnóstwo zaleceń, których próżno szukać czy to w ustawie, czy to w rozporządzeniu.

Wszystko byłoby w porządku, tylko że Sanepidy wymyśliły sobie, że te zalecenia z PSO to jest powszechnie obowiązujące prawo.

Przykład?

Sanepid wzywa Cię do wykonania szczepienia przypominającego przeciwko śwince, odrze, różyczce, bo dziecko jest w 6 roku życia. Odpisujesz Sanepidowi, że po pierwsze, dziecko było już szczepione kilka lat temu, a po drugie, zgodnie z rozporządzeniem dziecko może być szczepione do ukończenia 19 roku życia.

A Sanepid na to, że to jest dawka przypominająca i PSO mówi, że ta dawka musi być podana w 6 roku życia.

Ty ciągle się nie zgadzasz z tym stanowiskiem, więc Sanepid dłużej nie dyskutuje, tylko wystawia tytuł wykonawczy i kieruję sprawę do egzekucji.

Tymczasem ani rozporządzenie, ani ustawa nic nie wspomina o żadnych dawkach przypominających! Zgodnie z rozporządzeniem obowiązek szczepień przeciw odrze obejmuje dzieci i młodzież do 13 miesiąca życia do ukończenia 19 roku życia. I tylko tyle. Nie ma tam mowy o dawkach przypominających itd.

Co na to sądy administracyjne?

Najgorsze w tym wszystkim jest to, że sądy administracyjne przyznają rację Sanepidom. W zasadzie ukształtowała się jednolita linia orzecznicza, z której wynika, że skoro ustawa pozwala GISowi na wydawanie PSO, to wszystko jest w porządku.

Głęboko się z tym nie zgadzam.

Jeszcze raz wracam myślą do wykładów z prawa konstytucyjnego. I do zasady, że katalog źródeł prawa powszechnie obowiązującego jest zamknięty. Próżno tam szukać komunikatów Głównego Inspektora Sanitarnego.

Moim zdaniem, żeby zalegalizować obowiązek szczepień, wystarczyłoby upoważnić ministra zdrowia do ustalenia PSO w drodze rozporządzenia.

Czy szczepienia są legalne – co na to Trybunał Konstytucyjny?

Jest nadzieja, że w niedalekiej przyszłości kwestią PSO zajmie się Trybunał Konstytucyjny. W zeszłym roku trafiła bowiem do TK skarga konstytucyjna wskazująca na to, że ów PSO może naruszać art. 87 Konstytucji.

***

W ostatnim wpisie obiecałem się zająć sprawą zwolnień z pracy za brak szczepienia przeciwko COVID. Nawet zacząłem już pisać na ten temat artykuł. Jednakże zająłem się przygotowywaniem dla swojej klientki pisemnej porady prawnej o PSO, więc moje myśli poszły w tym właśnie kierunku. Czego konsekwencją jest niniejszy wpis:)

A jeżeli chciałbyś poczytać PSO na 2021 to kliknij tutaj>>>

Jeżeli chcesz skorzystać z pomocy prawnej, zapraszam Cię do kontaktu:

tel.: 602-490-321 e-mail: marcin.bartynski@gmail.com

Podsumowanie na blogu o szczepieniach

Marcin Bartynski07 czerwca 20213 komentarze

Już dawno nic się nie działo na blogu, jednakże nie oznacza to, że zawiesiłem swoją aktywność. Dzwonicie do mnie i piszecie, a ja staram się odpisywać na wszystkie maile i odbierać wszystkie telefony. Czasem na odpowiedź musisz poczekać kilka dni, jednakże w końcu odpiszę na każdy mail.

Musisz jednak wiedzieć, że jedynym miejscem, gdzie dzielę się swoją wiedzą bezpłatnie jest ten blog i fanpage na Facebooku. Moim zawodem jest świadczenie fachowej pomocy prawnej, utrzymuję z tego siebie i moją rodzinę, więc niestety, nie jestem w stanie każdemu pomóc bez wynagrodzenia.

Najpopularniejsze wpisy

Wpisem, które swoją popularnością bije na głowę wszystkie inne jest wpis: Dwa proste kroki, jak zrezygnować z usług pielęgniarki szkolnej. Temat może być istotny – zwłaszcza w kontekście elektronicznej dokumentacji medycznej, do której dostęp może mieć każdy lekarz i każda pielęgniarka.

Lekko w tyle pozostał wpis pt. Jak uniknąć przymusowych szczepień?

Ostatnie miejsce na podium zajęło omówienie zaświadczenia o przeprowadzonym badaniu kwalifikacyjnym przed szczepieniem.

Poza podium znalazł się wpis: Jak powinno przebiegać badanie kwalifikacyjne przed szczepieniem? Zagadnienie badania kwalifikacyjnego przed szczepieniem jest szalenie istotne. Pewnie z tej przyczyny pierwszą piątkę najpopularniejszych artykułów zamyka 7 prawnych aspektów badania kwalifikacyjnego przed szczepieniem.

Wpisy o NOPach w statystykach blogowych

Kiedyś w pierwszej piątce najpopularniejszych wpisów był artykuł o niepożądanych odczynach poszczepiennych. A konkretnie: Jak zgłosić NOP? Popularność tego wpisu nieznacznie spadła. Aktualnie wpis ten utrzymuje się w pierwszej dziesiątce.

Inne statystki

W sumie razem skomentowaliśmy cały blog 149 razy. Niestety, nie jestem w stanie odpowiadać na wszystkie Wasze komentarze. Dlaczego tak jest, wyjaśniam tutaj>>>

Jednakże bardzo Wam dziękuję za każdy komentarz!

Co dalej?

Mam nadzieję, że blog o szczepieniach niedługo nieco odżyje. Kto wie, może do końca półrocza znajdę czas na publikację kolejnego artykułu. Chodzi mi po głowie wpis o zwolnieniach z pracy za nieszczepienie przeciwko COVID.

Jeżeli chcesz skorzystać z pomocy prawnej, zapraszam Cię do kontaktu:

tel.: 602-490-321 e-mail: marcin.bartynski@gmail.com

Prawne aspekty badań kwalifikacyjnych przed szczepieniem cieszą się chyba największą popularnością na blogu. Postanowiłem więc zebrać informacje na ten temat w jednym wpisie.

Celem badania kwalifikacyjnego jest wykluczenie przeciwwskazań do podania szczepionki

Bezpieczeństwo dzieci jest najważniejsze. Dlatego ustawodawca postanowił, że przed podaniem szczepionki dziecko musi przejść badanie kwalifikacyjne w celu wykluczenia przeciwwskazań. Celem badania kwalifikacyjnego jest wykluczenie przeciwwskazań. Po to, żeby wykluczyć lub zminimalizować ryzyko wystąpienia u dziecka niepożądanego odczynu poszczepiennego.

Przeczytaj też: Przykładowa lista NOPów zgodnie z rozporządzeniem ws. niepożądanych odczynów poszczepiennych>>>

Skąd rodzic ma wiedzieć, jakie są przeciwwskazania do podania szczepionki? Podstawowym źródłem  wiedzy o przeciwwskazaniach jest Charakterystyka Produktu Leczniczego (w skrócie: ChPL) – dokument załączany przez producenta do każdego preparatu. Każdy „ChPL” powinien szczegółowo opisywać charakterystykę danego produktu leczniczego, w tym wymieniać przeciwwskazania do jego podania. Taki wymóg wynika z ustawy – Prawo farmaceutyczne. Bez ChPL Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych nie ma prawa dopuścić szczepionki do obrotu.

Listę ChaPeeLów możesz znaleźć w rejestrze produktów leczniczych. Przykładowo przeciwwskazaniem do Priorix-Tetra jest uczulenie na jaja kurze. Więcej na ten temat rozpisałem się we wpisie pt. Czym jest charakterystyka produktu leczniczego?>>>

Obowiązek uzyskania zgody na badanie kwalifikacyjne

Badanie kwalifikacyjne dziecka, które nie ukończyło szóstego roku życia, musi odbywać się w obecności rodzica. Natomiast badanie kwalifikacyjne dziecka powyżej tego wieku (aż do osiągnięcia przez nie pełnoletności) może odbyć się bez obecności rodzica, jednak za jego pisemną zgodą. W takim wypadku lekarz ma prawny obowiązek zasięgnąć od rodzica informacji o uwarunkowaniach zdrowotnych dziecka mogących stanowić przeciwwskazanie do szczepień.

Obowiązek poinformowania pacjenta o możliwych powikłaniach

Zarówno ustawa o prawach pacjenta, jak i ustawa o wykonywaniu zawodu lekarza nakłada na lekarza obowiązek poinformowania rodzica o możliwych powikłaniach (tzw. NOPach) po podaniu szczepionki. W zeszłym tygodniu zgłosiła się do mnie klientka, która opowiedziała mi, jak w przypadku jej dziecka przebiegało badanie kwalifikacyjne. Z relacji wynikało, że lekarz nie chciał pomimo jej próśb poinformować o ryzyku wystąpienia NOP. Jest to naruszenie podstawowych praw pacjenta. Moim zdaniem, jeżeli lekarz nie poinformuje pacjenta o ryzyku wystąpienia NOP, to pacjent może domagać się od niego zadośćuczynienia. Nawet wtedy, gdy NOP ostatecznie nie wystąpił. Właśnie dlatego, że lekarz naruszył jedno z podstawowych praw pacjenta.

Zaświadczenie o przeprowadzeniu badania kwalifikacyjnego przed szczepieniem.

Po skończonym badaniu lekarz ma obowiązek wystawić zaświadczenie o przeprowadzeniu badania kwalifikacyjnego. Czasami lekarze tłumaczą, że skoro szczepienie ma odbyć się w tej samej placówce, to nie muszą wystawiać zaświadczenia. Jest to błędne rozumienie przepisów. Lekarz ma zawsze obowiązek wydać zaświadczenie – bez względu na to, gdzie później dziecko będzie szczepione. Wynika to wprost z ustawy. Obligatoryjną częścią zaświadczenia jest data i godzina przeprowadzenia badania.

Wzór rozporządzenia znajduje się w rozporządzeniu ws. obowiązkowych szczepień ochronnych. Błąd lekarzy co do obowiązku wystawiania zaświadczeń wynika z błędnego odczytania przez nich rozporządzenia. Otóż wzór rozporządzenia zawiera trzy alternatywne warianty do wypełnienia:

  • stwierdzono brak przeciwwskazań,
  • stwierdzono przeciwwskazania,
  • po trzecie, stwierdzono przeciwwskazania dające podstawy do długotrwałego odroczenia.

Dwa pierwsze warianty zawierają odnośnik (gwiazdkę) zawierający następującą informację:

Wypełnia lekarz gdy szczepienie odbywa się w innej placówce niż badanie pacjenta.

Lekarze, uzasadniając brak obowiązku wydania zaświadczenia, powołują się na tę właśnie gwiazdkę. Powtarzam jeszcze raz – jest to błąd. Przypadek, gdy szczepienie odbywa się w innej placówce, daje podstawę tylko do tego, żeby nie wypełniać wszystkich pół w zaświadczeniu. Natomiast obowiązek wydania zaświadczenia istnieje zawsze po przeprowadzonym badaniu.

Szczepienie nie może się odbyć po upływie 24 godzin od przeprowadzenia badania kwalifikacyjnego

Celem badania kwalifikacyjnego jest wykluczenie przeciwwskazań. Bezpieczeństwo dzieci jest najważniejsze. Dlatego ustawodawca postanowił, że między badaniem kwalifikacyjnym a szczepieniem nie może upłynąć więcej, niż 24 godziny. Z tego względu ważne jest uzyskania zaświadczenia – określa ono bowiem godzinę badania.

Badanie kwalifikacyjne przed szczepieniem na porodówce

Z kalendarza szczepień ochronnych wynika, że w pierwszej dobie życia powinno się podać dziecku dwa szczepienia:

  • przeciwko gruźlicy,
  • przeciwko WZW B.

Jedną z dopuszczonych w Polsce szczepionek przeciwko gruźlicy jest BCG Szczepionka AJVaccines. Z ChPL tej szczepionki wynikają między innymi następujące przeciwwskazania:

  • szczepionki nie należy podawać osobom o znanej nadwrażliwości na substancje czynne lub na którąkolwiek substancję pomocniczą,
  • u osób, których stan odporności jest nieznany, szczepienie BCG powinno zostać odroczone do czasu określenia stanu odporności.

Masz prawo zapytać lekarza o nazwę preparatu, którym ma zamiar zaszczepić Twoje dziecko. Masz prawo omówić z lekarzem przeciwwskazania zawarte w ChPL. Wreszcie masz prawo poprosić lekarza, żeby powiedział Ci, w jaki sposób ustali stan odporności dziecka przed podaniem szczepionki.

Oświadczenie świadomej odmowy szczepienia ochronnego

Niestety, rodzice, którzy aż do czasu wykluczenia wszystkich przeciwwskazań nie chcą wyrazić zgody na szczepienie, nie mają łatwego życia. W szpitalach i przychodniach podsuwa się im do podpisu oświadczenie świadomej odmowy szczepienia ochronnego.

Otóż nie ma żadnego przepisu, który nakładałby na rodzica obowiązek podpisania takiego oświadczenia. Nigdy nie podpisuj takiego oświadczenia! A jeżeli takie oświadczenie już podpisałeś, w każdej chwili możesz je odwołać.

Na tym kończę dzisiejszy wpis. Jednakże do tego tematu wrócę jeszcze niejednokrotnie.

Jeżeli chcesz skorzystać z pomocy prawnej, zapraszam Cię do kontaktu:

tel.: 602-490-321 e-mail: marcin.bartynski@gmail.com