Zdrowie dzieci zasługuje na najwyższą ochronę.
Ustawodawca, wychodząc z tego założenia, postanowił, żeby każdorazowo szczepienie było poprzedzone lekarskim badaniem kwalifikacyjnym. Celem tego badania jest wykluczenie przeciwwskazań do zaszczepienia dziecka.
Wykonanie obowiązkowego szczepienia ochronnego jest poprzedzone lekarskim badaniem kwalifikacyjnym w celu wykluczenia przeciwwskazań do wykonania obowiązkowego szczepienia ochronnego.
Ustawodawca przywiązuje do badania kwalifikacyjnego szczególną wagę, ponieważ szczepienie nie może się odbyć, jeżeli od badania upłynęło więcej niż 24 godziny.
Obowiązkowego szczepienia ochronnego nie można przeprowadzić, jeżeli między lekarskim badaniem kwalifikacyjnym przeprowadzonym w celu wykluczenia przeciwwskazań do szczepienia a tym szczepieniem upłynęło 24 godziny od daty i godziny wskazanej w zaświadczeniu.
Wróćmy teraz do celu badania kwalifikacyjnego, czyli do wykluczenia przeciwwskazań. Otóż dokładne wykluczenie przeciwwskazań ma wyeliminować lub ograniczyć możliwość wystąpienia niepożądanego odczynu poszczepiennego, czyli NOP.
A jakie są przeciwwskazania do podania szczepionki?
Z woli ustawodawcy producent szczepionki ma obowiązek wymienić je w Charakterystyce Produktu Leczniczego.
Charakterystyka Produktu Leczniczego (…) zawiera dane kliniczne obejmujące przeciwwskazania.
Co więcej, nawet Program Szczepień Ochronnych odwołuje się do wskazań zawartych w ChPL.
Zatem jest rzeczą oczywistą, że lekarz podczas badania kwalifikacyjnego sięgnie po ChPL szczepionki, którą ma zamiar podać dziecku. To, że bardzo często lekarze tego nie robią, to inna sprawa. Jednak to ustawodawca zadecydował, że podstawą każdego badania kwalifikacyjnego jest ChPL.
Nie ma możliwości wykluczenia przeciwwskazań
W niektórych przypadkach lekarze po lekturze ChPL wpisują do dokumentacji medycznej z badania kwalifikacyjnego, że nie ma możliwości wykluczenia przeciwwskazań do zaszczepienia dziecka. Zatem w tych przypadkach nie ma możliwości osiągnięcia podstawowego celu tego badania. Przypomnę, że badanie ma się odbyć po to, żeby wykluczyć lub ograniczyć możliwość wystąpienia NOP.
W związku z tym rodzice, mając na względzie dokładnie to samo, co ustawodawca (tj. zapewnienie bezpieczeństwa dzieciom), nie decydują się na wyrażenie zgody na szczepienie. Skoro badanie kwalifikacyjne – wbrew przepisowi ustawy – nie jest w stanie wykluczyć przeciwwskazań wskazanych przez producenta szczepionki, to rodzice nie chcą wyrażać zgody na szczepienie.
Gdy toczy się postępowanie egzekucyjne pomimo braku możliwości wykluczenia przeciwwskazań
Sanepid swoimi sposobami dowiaduje się o takich sprawach i naciska na rodziców, żeby albo dziecko zaszczepić, albo przedłożyć zaświadczenie o odroczeniu. Rodzice nie chcą wyrazić zgody na szczepienie, bo nie zostały wykluczone przeciwwskazania. Nie mogą też przedłożyć zaświadczenia o odroczeniu, ponieważ lekarz może wystawić takie zaświadczenie tylko wtedy, gdy stwierdzi przeciwwskazania.
Sanepid kieruje więc do wojewody wniosek egzekucyjny. Natomiast wojewoda wraz z zawiadomieniem o wszczęciu egzekucji przesyła rodzicom tytuł wykonawczy i postanowienie o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia.
Zarzuty na tytuł wykonawczy
W takich sytuacjach warto wnieść zarzuty na tytuł wykonawczy. Można tutaj powołać się między innymi na zarzut z art. 33 par. 1 pkt 5 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, tj. niewykonalność obowiązku o charakterze niepieniężnym. Po wniesieniu tego zarzutu organ egzekucyjny zbada, w jaki sposób niemożliwość wykluczenia przeciwwskazań wpływa na wykonalność obowiązku poddania się szczepieniom ochronnym.
Jeżeli wojewoda uzna, że w takiej sytuacji rzeczywiście obowiązek szczepień jest niewykonalny, to postępowanie egzekucyjne umorzy. Jeżeli natomiast nie uwzględni zarzutu, to postępowanie egzekucyjne będzie kontynuowane. Jednak rodzic będzie mógł skarżyć się do Ministra Zdrowia i dalej do sądu administracyjnego.
